شیخ الرئیس ابى على حسین بن عبد الله بن سینا از فلاسفه بزرگ شیعه است که از نبوغ فکرى او همین بس که کتاب قانون در طب و شفا در فلسفه و حکمت را در ابتداى جوانى نوشته و تا به امروز بعد از چند قرن هنوز مورد استفاده بزرگترین اندیشمندان غرب و شرق مىباشد. در بُعد دینى و جنبه معنوى زندگى و حیات پر برکت او نقل است که هرگاه مشکل
ــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ کیمیاى سعادت، ص136.
و معضلى در مسائل علمى برایش پیش مىآمد به مسجد جامع شهر رفته و دو رکعت نماز به جا مىآورد و آن مشکل علمى براى او حل مىشد. توجه به نماز و عبادت و اهتمام این فیلسوف بزرگ به خداوند و ضعیف بودن نفس انسانى در آثار و تألیفات او بخوبى نمایان است.
اگر خواسته باشیم به جنبه معنوى حیات ایشان آگاه گردیم بهترین راه مطالعه نمط هشتم و نهم خصوصاً نمط نهم «اشارات و تنبیهات» مىباشد که به گوشهاى از بیانات او اشاره مىشود:
«چون انسان به گونهاى خلق نشد که بتواند کارها را مستقلاً انجام دهد مگر با کمک دیگران از این رو باید میان مردم داد و ستد و عدالت باشد و شریعتى که بوسیله یک شارع آورده شده حافظ آن عدالت باشد و شارع باید به گونهاى باشد که تنها او شایسته اطاعت باشد. بنابر این شناخت شارع (خداوند) واجب است. و با معرفت و شناخت باید عاملى همراه باشد که شناخت را حفظ کند و نگذارد فراموش شود. از این رو عبادت که یادآور معبود است فرض و واجب گردید. و تکرار این عبادت بر مردم فرض گردید تا یاد خداوند با تکرار حفظ شود.
پس به آنان که در انجام کارها به چنین روشى خو گرفتهاند علاوه بر فایده بزرگ دنیوى، پاداش گرانقدرى در آخرت داده خواهد شد. آنگاه براى کسانیکه مطابق شریعت عمل مىکنند منفعتى که خاص آنان است در آنچه که روى آنان به سوى آن است افزوده شده است.
پس بنگر که بدین خاطر و بدین نعمت و رحمت تا آستان حق را ملاحظه کنى که عجایب آن ترا خیره سازد.
پس بپادار شرع را و توجه خود را به سوى حق مستقیم دار»(1).
بنابر ابن از دیدگاه بوعلى سینا از حیث منطقى و عقلى معرفت و عبادت خداوند واجب و لازم است و براى استمرار و حفظ معرفت عباداتى چون نماز و روزه و غیره بر بندگان واجب گردیده است.
ѕσкσтє7 |