فلسفه روزه ، تقوا پیشگی ، تقویت حس بخشندگی ، مساعدت و انساندوستی ، حذف یک وعده از غذای روزانه و فرصت تجدید قوا برای جسم و روان انسان است . چنانچه در ماه مبارک رمضان از برنامه غذایی صحیح استفاده نکرده و تغذیه نامناست داشته باشیم ، ممکن است بمه اختلالات فراوانی مبتلا شویم . در زیر خوانند گان عزیز را به رعایت توصیه های بهداشتی در هنگام صرف افطاری و سحری جلب می کنیم . -از مصرف چند نوع غذای مختلف در هنگام افطاری خودداری کنید . در برنامه غذایی خود بویژه در وعده سحر از میوه ، سالاد وسبزیهای تازه استفاده کنید . -روزه داران برای صرف سحری باید به موقع بیدار شوند ، چون با عجله خوردن غذا ، روی معده اثر سوء گذاشته و باعث معده درد می شود . -نوجوانان بویژه دختران تازه بالغ برای گرفتن روزه در ماه مبارک رمضان و به منظور حفظ توان جسمانی در این ماه ، از مواد غذایی قندی ، پروتئین دار و پرانرژی استفاده نمایند . -برخی ها عادت دارند در هنگام سحر مقدار زیادی آب بنوشند ، این کار موجب نفخ و مشکلات هضم می شود . در فاصله بین وعده افطار و سحری فرصت کافی برای مصرف آب وجود دارد . -پرخوری و با عجله غذا خوردن در هنگام افطار باعث می شود که شخص مبتلا به چاقی و نفخ دستگاه گوارش قرار گیرد . -امتناع از خوردن سحری و اکتفا کردن به یک وعده افطاری ، باعث پایین افتادن قند خون ( هیپو گلیسمی ) می شود و فرد را دچار خستگی ، بی حوصلگی و عصبانیت می کند . -در برنامه غذایی خود بویژه در وعده سحری از میوه ، سالاد و سبزیهای تازه استفاده کنید . این مواد به علت داشتن آب زیاد ، احساس تشنگی را کاهش می دهند ، ویتامینها و مواد معدنی مفیدی را به بدن می رساند و به علت داشتن فیبر غذایی زیاد از بروز یبوست جلوگیری می کنند .-بهتر است قبل از مصرف غذا در وعده افطار آب ولرم میل نمائید از مصرف آب سرد در شروع افطار خود داری کنید ، زیرا ممکن است باعث تحریک معده و ناراحتیهای گوارشی شود . افطار را با چای شیرین یا خرما آغاز کنید . -در ماه مبارک رمضان حتما از دو وعده غذایی سحر ی و افطار استفاده کنید . از مصرف آب سرد در شروع افطار خود داری کنید . درماه مبارک رمضان حتما از دووعده غذایی سحر ی و افطاری استفاده نمائید . -وعده افطار سعی شود که از غذا های سبک و زود هضم باشد ، مانند : شیر ، خرما ، نان ، پنیر و گردو ، خامه ، کره ، تخم مرغ آب پز ، شیر برنج ، شله زرد ، حلوا ، حلوا ارده ، البته روزه داران می توانند برخی از مواد پروتئینی و لبنی مذکور را برای افطار انتخاب کنند . -در هنگام افطار از مصرف غذاهای حجیم ،نفاخ ، سرخ شده و پر چربی خود داری شود . آش رشته و نوشابه در افطار مناست نیست . -در سحر بهتر است از یک غذای کامل استفاده بشود . پلو خورشها و خوراکها برای وعده سحر ی مناسب ترند . مواد غذایی پروتئین دار مانند تخم مرغ ، حبوبات ، لبنیات و گوشت غذای مطلوب در وعده سحری هستند . -در موقع سحر از خوردن غذاهای شور ، پرچربی و نوشیدن آب زیاد خود داری کنید . -افطار را با یک استکان چای شیرین یا یک خرما شروع کنید . -افطار وشام باید یک وعده باشد . توصیه می شود که مجموع افطار و شام بین نیم ساعت تا 45 دقیقه باشد تا بدن برای خوردن سحر ی آمادگی داشته باشد . تعریف روزه روزه آن است که انسان براى انجام فرمان خداوند عالم, از اذان صبح تا مغرب, از چیزهایى که روزه را باطل مى کند, خوددارى نماید. 1- انسان مى تواند د رهر شب از ماه رمضان براى روزه ى فرداى آن نیت کند و بهتر است که شب اوّل ماه هم نیت روزه ى همه ى ماه را بنماید. 2- نیّت روزه ى ماه رمضان وقت معیّن ندارد. از اول شب ماه رمضان تا اذان صبح, هر وقت نیت روزه ى فردا بکند اشکال ندارد. مسائل متفرقه ى نیّت 1- مردّد شود که روزه ى خود را باطل کند یا نه و یا قصد کند که روزه را باطل کند روزه اش باطل مى شود. 2- یا نیت کند که چیزى راکه روزه را باطل مى کند به جا آورد. روزه اش باطل است. چیزهایى که روزه را باطل مى کند: (گلپایگانى/ 1581) 1- حرام است و بنابر احتیاط لازم روزه را باطل مى کند. (امام/ 1572, اراکى/ 1608) روزه ى مسافر مسافرى که باید نمازهاى چهار رکعتى را در سفر, دو رکعت بخواند نباید روزه بگیرد و مسافرى که نمازش را تمام مى خواند مثل کسى که شغلش مسافرت, یا سفر او معصیت است, باید در سفر روزه بگیرد. به سفر رفتن و روزه گرفتن 1- بنابر احتیاط لازم.(گلپایگانى/ 1725)(امام/ 1722, اراکى/ 1755, گلپایگانى/ 1731) جاهایى که نماز و روزه ى مسافر با هم فرق دارند
1ـ در اماکن اربعه (مسجد الحرام, مسجد النبى, مسجد کوفه, حرم امام حسین (ع) باید افطار کند ولى نماز را مى تواند تمام یا شکسته بخواند . کسانى که روزه بر آنها واجب نیست 1ـ حائض (زنى که در ایام حیض به سر مى برد) (1) 1 و2 ـ زنى که در حال حیض یا نفاس روزه نگرفته واجب است بعد از ماه رمضان12ـ کسى که بیمار نیست (5) اما از پیدایش مرض بخاطر روزه گرفتن مى ترسد. آنها را قضا نماید. راه ثابت شدن اول ماه اول ماه به پنج چیز ثابت مى شود : 1ـ خود انسان ماه را ببیند. 1- اگر در تشخیص بعض خصوصیات اختلاف داشته باشند مثل آنکه یکى بگوید ماه بلند مواردى که مستحب است انسان از کارهایى که روزه را باطل مى کنند خوددارى نماید 1ـ مسافرى که در سفر کارى را که روزه را باطل مى کند انجام داده و قبل از ظهر به وطن یا جائى که مى خواهد ده روز تمام در آن محل بماند, برسد.
کسى که موقع غروب شب عید فطر بالغ و عاقل و هوشیار است و فقیر و بنده ى کس دیگر قال الباقر علیه السلام: بنى الاسلام على خمسة اشیاء، على الصلوة و الزکاة و الحج و الصوم و الولایه. امام باقر علیه السلام فرمود: اسلام بر پنج چیز استوار است، برنماز و زکات حج و روزه و ولایت (رهبرى اسلامى).فروع کافى، ج 4 ص 62، ح 1 قال الصادق علیه السلام: انما فرض الله الصیام لیستوى به الغنى و الفقیر. امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند روزه را واجب کرده تا بدین وسیله دارا و ندار (غنى و فقیر) مساوى گردند. من لا یحضره الفقیه، ج 2 ص 43، ح 1 قال امیرالمومنین علیه السلام: فرض الله ... الصیام ابتلاء لاخلاص الخلقامام على علیه السلام فرمود: خداوند روزه را واجب کرد تا به وسیله آن اخلاص خلق را بیازماید. نهج البلاغه، حکمت 252 قال الرضا علیه السلام: انما امروا بالصوم لکى یعرفوا الم الجوع و العطش فیستدلوا على فقر الاخر. امام رضا علیه السلام فرمود: مردم به انجام روزه امر شدهاند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و بیچارگى آخرت را بیابند. وسائل الشیعه، ج 4 ص 4 ح 5 علل الشرایع، ص 10 قال رسول الله صلى الله علیه و آله لکل شیئى زکاة و زکاة الابدان الصیام. رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: براى هر چیزى زکاتى است و زکات بدنها روزه است. الکافى، ج 4، ص 62، ح 3 قال رسول الله صلى الله علیه و آله: الصوم جنة من النار. رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: روزه سپر آتش (جهنم) است. «یعنى بواسطه روزه گرفتن انسان از آتش جهنم در امان خواهد بود.» الکافى، ج 4 ص 162 الصوم فى الحر جهاد. رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: روزه گرفتن در گرما، جهاد است. بحار الانوار، ج 96، ص 257 8-روزه نفس قال امیرالمومنین علیه السلام صوم النفس عن لذات الدنیا انفع الصیام. امیرالمومنان على علیه السلام فرمود: روزه نفس از لذتهاى دنیوى سودمندترین روزههاست. غرر الحکم، ج 1 ص 416 ح 64 قال امیرالمومنین علیه السلام الصیام اجتناب المحارم کما یمتنع الرجل من الطعام و الشراب. امام على علیه السلام فرمود: روزه پرهیز از حرامها است همچنانکه شخص از خوردنى و نوشیدنى پرهیز مىکند. بحار ج 93 ص 249 قال امیرالمومنین علیه السلام صوم القلب خیر من صیام اللسان و صوم اللسان خیر من صیام البطن. امام على علیه السلام فرمود: روزه قلب بهتر از روزه زبان است و روزه زبان بهتر از روزه شکم است. غرر الحکم، ج 1، ص 417، ح 80 قال الصادق علیه السلام اذا صمت فلیصم سمعک و بصرک و شعرک و جلدک. امام صادق علیه السلام فرمود: آنگاه که روزه مىگیرى باید چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزهدار باشند.«یعنى از گناهان پرهیز کند.» الکافى ج 4 ص 87، ح 1 عن فاطمه الزهرا سلام الله علیها ما یصنع الصائم بصیامه اذا لم یصن لسانه و سمعه و بصره و جوارحه. حضرت زهرا علیها السلام فرمود: روزهدارى که زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نکرده روزهاش به چه کارش خواهد آمد. بحار، ج 93 ص 295 قال الباقر علیه السلام لا صیام لمن عصى الامام و لا صیام لعبد ابق حتى یرجع و لا صیام لامراة ناشزة حتى تتوب و لاصیام لولد عاق حتى یبر. امام باقر علیه السلام فرمود: روزه این افراد کامل نیست: 1 - کسى که امام (رهبر) را نافرمانى کند. 2 - بنده فرارى تا زمانى که برگردد. 3 - زنى که اطاعتشوهر نکرده تا اینکه توبه کند. 4 - فرزندى که نافرمان شده تا اینکه فرمانبردار شود. بحار الانوار ج 93، ص 295. قال امیرالمومنین علیه السلام کم من صائم لیس له من صیامه الا الجوع و الظما و کم من قائم لیس له من قیامه الا السهر و العناء. امام على علیه السلام فرمود: چه بسا روزهدارى که از روزهاش جز گرسنگى و تشنگى بهرهاى ندارد و چه بسا شب زندهدارى که از نمازش جز بیخوابى و سختى سودى نمىبرد. نهج البلاغه، حکمت 145 عن الصادق علیه السلام فى قول الله عزوجل «واستعینوا بالصبر و الصلوة» قال: الصبر الصوم. امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند عزو جل که فرموده است: از صبر و نماز کمک بگیرید، صبر، روزه است. وسائل الشیعه، ج 7 ص 298، ح 3 قال الصادق علیه السلام صدقه درهم افضل من صیام یوم. امام صادق علیه السلام فرمود یک درهم صدقه دادن از یک روز روزه مستحبى برتر و والاتر است. وسائل الشیعه، ج 7 ص 218، ح 6 قال رسول الله صلى الله علیه و آله: قال الله تعالى الصوم لى و انا اجزى به رسول خدا فرمود خداى تعالى فرموده است: روزه براى من است و من پاداش آن را مىدهم. وسائل الشیعه ج 7 ص 294، ح 15 و 16 ; 27 و 30 قال رسول الله صلى الله علیه و آله من منعه الصوم من طعام یشتهیه کان حقا على الله ان یطعمه من طعام الجنة و یسقیه من شرابها. رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: کسى که روزه او را از غذاهاى مورد علاقهاش باز دارد برخداست که به او از غذاهاى بهشتى بخورانند و از شرابهاى بهشتى به او بنوشاند. بحار الانوار ج 93 ص 331 قال رسول الله صلى الله علیه و آله طوبى لمن ظما او جاع لله اولئک الذین یشبعون یوم القیامة رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: خوشا بحال کسانى که براى خدا گرسنه و تشنه شدهاند اینان در روز قیامتسیر مىشوند. وسائل الشیعه، ج 7 ص 299، ح2. قال الصادق علیه السلام من صام لله عزوجل یوما فى شدة الحر فاصابه ظما و کل الله به الف ملک یمسحون وجهه و یبشرونه حتى اذا افطر. امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس که در روز بسیار گرم براى خدا روزه بگیرد و تشنه شود خداوند هزار فرشته را مىگمارد تا دستبه چهره او بکشند و او را بشارت دهند تا هنگامى که افطار کند. الکافى، ج 4 ص 64 ح 8; بحار الانوار ج 93 ص 247 قال الصادق علیه السلام للصائم فرحتان فرحة عند افطاره و فرحة عند لقاء ربه امام صادق علیه السلام فرمود: براى روزه دار دو سرور و خوشحالى است: 1 - هنگام افطار 2 - هنگام لقاء پروردگار (وقت مردن و در قیامت) وسائل الشیعه، ج 7 ص 290 و 294 ح6 و 26. قال رسول الله صلى الله علیه و آله ان للجنة بابا یدعى الریان لا یدخل منه الا الصائمون. رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: براى بهشت درى استبنام (ریان) که از آن فقط روزه داران وارد مىشوند. وسائل الشیعه، ج 7 ص 295، ح31. معانى الاخبار ص 116 قال الکاظم (علیه السلام) دعوة الصائم تستجاب عند افطاره امام کاظم (علیه السلام) فرمود: دعاى شخص روزهدار هنگام افطار مستجاب مىشود. بحار الانوار ج 92 ص 255 ح 33. قال رسول الله (صلى الله علیه و آله) الشتاء ربیع المومن یطول فیه لیله فیستعین به على قیامه و یقصر فیه نهاره فیستعین به على صیامه. رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: زمستان بهار مومن است از شبهاى طولانىاش براى شب زندهدارى واز روزهاى کوتاهش براى روزه دارى بهره مىگیرد. وسائل الشیعه، ج 7 ص 302، ح 3. قال الصادق (علیه السلام) من جاء بالحسنة فله عشر امثالها من ذلک صیام ثلاثة ایام من کل شهر. امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس کار نیکى انجام دهد ده برابر آن پاداش دارد و از جمله آنها سه روز روزه در هر ماه است. وسائل الشیعه، ج 7، ص 313، ح 33 قال الکاظم (علیه السلام) رجب نهر فى الجنه اشد بیاضا من اللبن و احلى من العسل فمن صام یوما من رجب سقاه الله من ذلک النهر. امام کاظم (علیه السلام) فرمود: رجب نام نهرى است در بهشت از شیر سفیدتر و از عسل شیرینتر هرکس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد خداوند از آن نهر به او مىنوشاند. من لا یحضره الفقیه ج 2 ص 56 ح 2 وسائل الشیعه ج 7 ص 350 ح 3 من صام ثلاثة ایام من اخر شعبان و وصلها بشهر رمضان کتب الله له صوم شهرین متتابعین. امام صادق (علیه السلام) فرمود: هر کس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگیرد و به روزه ماه رمضان وصل کند خداوند ثواب روزه دو ماه پى در پى را برایش محسوب مىکند. وسائل الشیعه ج 7 ص 375،ح 22 قال الصادق (علیه السلام) من فطر صائما فله مثل اجره امام صادق (علیه السلام) فرمود: هر کس روزه دارى را افطار دهد، براى او هم مثل اجر روزه دار است. الکافى، ج 4 ص 68، ح 1 قال الکاظم (علیه السلام) فطرک اخاک الصائم خیر من صیامک. امام کاظم (علیه السلام) فرمود: افطارى دادن به برادر روزه دارت از گرفتن روزه (مستحبى) بهتر است. الکافى، ج 4 ص 68، ح 2 قال الصادق (علیه السلام) من افطر یوما من شهر رمضان خرج روح الایمان منه امام صادق (علیه السلام)فرمود: هر کس یک روز ماه رمضان را (بدون عذر)، بخورد - روح ایمان از او جدا مىشود وسائل الشیعه، ج 7 ص 181، ح 4 و 5 من لا یحضره الفقیه ج 2 ص 73، ح 9 قال امیرالمومنین شهر رمضان شهر الله و شعبان شهر رسول الله و رجب شهرى امام على (علیه السلام) فرمود: رمضان ماه خدا و شعبان ماه رسول خدا و رجب ماه من است. وسائل الشیعه، ج 7 ص 266، ح 23. قال رسول الله (صلى الله علیه و آله) ... و هو شهر اوله رحمة و اوسطه مغفرة و اخره عتق من النار. رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: رمضان ماهى است که ابتدایش رحمت است و میانهاش مغفرت و پایانش آزادى از آتش جهنم. بحار الانوار، ج 93، ص 342 قال رسول الله (صلى الله علیه و آله) ان ابواب السماء تفتح فى اول لیلة من شهر رمضان و لا تغلق الى اخر لیلة منه رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: درهاى آسمان در اولین شب ماه رمضان گشوده مىشود و تا آخرین شب آن بسته نخواهد شد. بحار الانوار، ج 93، ص 344 قال رسول الله (صلى الله علیه و آله) لو یعلم العبد ما فى رمضان لود ان یکون رمضان السنة رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: اگر بنده «خدا» مىدانست که در ماه رمضان چیست [چه برکتى وجود دارد] دوست مىداشت که تمام سال، رمضان باشد. بحار الانوار، ج 93، ص 346 قال الرضا (علیه السلام) من قرا فى شهر رمضان ایة من کتاب الله کان کمن ختم القران فى غیره من الشهور. امام رضا (علیه السلام) فرمود: هر کس ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا را قرائت کند مثل اینست که درماههاى دیگر تمام قرآن را بخواند. بحار الانوار ج 93، ص 346 قال الصادق (علیه السلام) راس السنة لیلة القدر یکتب فیها ما یکون من السنة الى السنة. امام صادق (علیه السلام) فرمود: آغاز سال (حساب اعمال) شب قدر است. در آن شب برنامه سال آینده نوشته مىشود. وسائل الشیعه، ج 7 ص 258 ح 8 قیل لابى عبد الله (علیه السلام) کیف تکون لیلة القدر خیرا من الف شهر؟ قال: العمل الصالح فیها خیر من العمل فى الف شهر لیس فیها لیلة القدر. از امام صادق (علیه السلام) سوال شد: چگونه شب قدر از هزار ماه بهتر است؟ حضرت فرمود: کار نیک در آن شب از کار در هزار ماه که در آنها شب قدر نباشد بهتر است. وسائل الشیعه، ج 7 ص 256، ح 2 قال الصادق (علیه السلام) التقدیر فى لیلة تسعة عشر و الابرام فى لیلة احدى و عشرین و الامضاء فى لیلة ثلاث و عشرین. امام صادق (علیه السلام) فرمود: برآورد اعمال در شب نوزدهم انجام مىگیرد و تصویب آن در شب بیست ویکم و تنفیذ آن در شب بیستسوم. وسائل الشیعه، ج 7 ص 259 عن فضیل بن یسار قال: کان ابو جعفر (علیه السلام) اذا کان لیلة احدى و عشرین و لیلة ثلاث و عشرین اخذ فى الدعا حتى یزول اللیل فاذا زال اللیل صلى. فضیل بن یسار گوید: امام باقر (علیه السلام) در شب بیست و یکم و بیستسوم ماه رمضان مشغول دعا مىشد تا شب بسر آید و آنگاه که شب به پایان مىرسید نماز صبح را مىخواند. وسائل الشیعه، ج 7، ص 260، ح 4 قال الصادق (علیه السلام) ان من تمام الصوم اعطاء الزکاة یعنى الفطرة کما ان الصلوة على النبى (صلى الله علیه و آله) من تمام الصلوة. امام صادق (علیه السلام) فرمود: تکمیل روزه به پرداخت زکاة یعنى فطره است، همچنان که صلوات بر پیامبر (صلى الله علیه و آله) کمال نماز است. وسائل الشیعه، ج 6 ص 221، ح 5 رمضان ، ماهی است که در آن قرآن فرو فرستاده شده است ؛ [ کتابی ] که مردم را راهنما و[ در بر دارنده ] نشانه های آشکار هدایت ومیزان تشخیص حق از باطل است . سوره مبارکه بقره آیه 185 درهای آسمان در شب اول ماه رمضان گشوده می شود وتا آخرین شب این ماه بسته نمی شود. پیامبر اکرم (ص) بدبخت واقعی کسی است که این ماه را پشت سر گذارد و گناهانش آمرزیده نشود . پیامبر اکرم (ص) رمضان ، رمضان نامیده شد ؛ زیرا گناهان را می سو زاند . پیامبر اکرم (ص) خداوند ماه رمضان را میدان مسابقه ای برای آفریدگان خود قرار داده تا با طاعتش برای خشنودی او از یکدیگر پیشی گیرند. امام حسن (ع ) ای مومنان ! روزه بر شما مقرر شده است ؛ همچنان که بر پیشینیان شما مقرر شده بود ، شاید که پرهیزگار شوید . تحف العقول ص 236 روزه سپری است در برابر آتش پیامبر اکرم (ص) برای هر چیزی زکاتی است وزکات بدن ها روزه داری است . پیامبر اکرم (ص) روزه بگیرید تا تندرست باشید . پیامبر اکرم (ص) روزه دل ، اندیشیدن به گناهان ، برتر است از روزه شکم ؛ یعنی غذا خوردن امام علی (ع) کسانی که کتاب [ آسمانی ] را به آنها دادیم ،[و] آن را چنان که شایسته آن است می خوانند ، ایشان اند که به آن ایمان دارند . سوره مبارکه بقره ، آیه 121 در ماه رمضان قرآن بسیار تلاوت کنید . پیامبر اکرم (ص) هرگاه فردی از شما دوست داشته باشد که با پروردگارش سخن بگوید ، قرآن بخواند . پیامبر اکرم (ص) از خواندن قرآن غافل مشو ؛ زیرا قرآن دل را زنده می کند و از فحشا وزشت کاری وستم بازمی دارد . پیامبر اکرم (ص) دعای روزه دار ردّ نمی شود . پیامبر اکرم (ص) خداوند در هر شب ماه رمضان می گوید :« به عزت وجلالم سوگند ، به فرشتگان فرمان داده ام درهای آسمان را بر روی بندگان دعا کننده من بگشاید ». پیامبر اکرم (ص) ماه رمضان ماه استغفار ، ماه روزه وماه دعا است . پیامبر اکرم (ص) ماه خدا به سوی شما روی آورده است ... جان شما در گرو اعمال شما است ؛ پس آن را با استغفار آزاد کنید . پیامبر اکرم (ص) دعای شما در این ماه به اجابت می رسد . پیامبر اکرم (ص) بر شما باد در ماه رمضان به بسیاری استغفار ودعا . امام علی (ع) در ماه رمضان جز به دعا وتسبیح واستغفار وتکبیر لب نمی گشود . امام سجاد (ع) هر کس شب قدر را احیاء بدارد ، تا سال آینده عذاب از او برداشته می شود . پیامبر اکرم (ص) هر کس از روی ایمان وبرای رسیدن به ثواب الهی ، شب قدر را به عبادت بگذراند ، گناهان گذشته اش آمرزیده می شود . پیامبر اکرم (ص) قلب ماه رمضان شب قدر است . امام صادق (ع) هر که فاطمه را ، آن گونه که سزاوار است ، بشناسد ، بی تردید شب قدر را درک کرده است . امام صادق (ع) مقدرات در شب نوزدهم تعیین ، در شب بیست ویک تایید ودر شب بیست وسوم [ ماه رمضان ] امضا می شود . امام صادق (ع)
نیّت روزه
در نیت روزه همین قدر کافى است که انسان براى انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کارى که روزه را باطل مى کند, انجام ندهد, وجارى کردن بر زبان و یا گذراندن از قلب لازم نیست.
1- اگر در روزه ى واجب معیّن مثل روزه ى رمضان (1) از نیت روزه گرفتن برگردد (2) روزه اش باطل است, ولى چنانچه نیت کند چیزى را که روزه را باطل مى کند به جا آورد در صورتى که آن را انجام ندهد روزه اش باطل نمى شود. (امام 1570/)
2- اگر پیش از اذان صبح نیت کند و بخوابد و بعد از مغرب بیدار شود, روزه اش صحیح است.
حکم نماز و روزه ى مسافر مثل هم است بنابراین هر کس باید نمازش را تمام بخواند مثل (دائم السفر) باید روزه هم بگیرد
1ـ مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد ولى اگر براى فرار از روزه باشد مکروه است.
2ـ در روزى که روز واجب معینى غیر از رمضان بر او واجب است : نباید(1)در آن روز مسافرت کند و اگر در سفر باشد باید (2) قصد کند که ده روز در جایى بماند و آن روز را روزه بگیرد.
تذکر :
اگر روزه دار بعد از ظهر مسافرت نماید باید روزه ى خود را تمام کند و اگر پیش از ظهر مسافرت کند, وقتى به حد ترخص برسد یعنى به جایى برسد که دیوار شهر را نبیند و صداى اذان آن را نشنود , باید روزه ى خود را باطل کند و اگر پیش از آن روزه ى خود را باطل کند بنابر احتیاط (3) کفاره نیز بر او واجب است.
4ـ مسافرى که پیش از ظهر به وطنش یا به جایى که مى خواهد ده روز در آنجا بماند, چنانچه کارى که روزه را باطل مى کند انجام نداده باشد مى تواند آن روز را روزه بگیرد. و اگر در ماه رمضان باشد باید آن روز را روزه بگیرد.
2- بنابر احتیاط لازم.(گلپایگانى/ 1725)
3- کفاره بر او واجب است.(امام/ 1721)
2ـ اگر بعد از ظهر مسافرت کند باید روزه اش را ادامه دهد ولى نماز را بایدشکسته بخواند.
3ـ اگر مسافر بعدازظهر به وطن برسد باید روزه را افطار کند ولى اگر نماز نخوانده باید تمام بخواند.
س 75ـ اگر روزه دار از کشورى به کشور دیگر مسافرت نماید که کاملاً از نظر افق متفاوتند مثل اینکه از ایران دو ساعت به افطار مانده حرکت کند اما وقتى که در امریکا پیاده مى شود ده ساعت به افطار مانده است البته امکان دارد در بین راه به جایى برسد که تساوى افق با ایران یا شهرى که از آنجا به قصد آمریکا حرکت کرده داشته باشد در موقع ورود به امریکا وظیفه ى این شخص چیست؟
ج : در هر صورت اگر قبل از ظهر به آنجا برسد حکم مسافر دارد که اگر مى داند ده روز در آنجا مى ماند و کارى که روزه را باطل مى کند انجام نداده نمى تواند افطار کند.
2ـ نفسا (زنى که به واسطه ى وضع حمل خون نفاس دیده است)
3ـ دیوانه ى ادوارى (ول در قسمتى از روزه) و دیوانه ى دائمى.
4ـ کسیکه در حال بیهوشى میباشد.
5ـ بچه اى که به حدّ بلوغ نرسیده باشد. سن بلوغ براى پسر پانزده سال تمام و براى دختر نه سال تمام مى باشد.
6ـ مسافرى که نمازش شکسته است در این حالات :
الف ـ بعد از ظهر به وطن رسیده است.
ب ـ قبل از ظهر به وطن برسد اما مبطلى انجام داده است.
ج ـ قبل از ظهر از وطن از حد ترخص خارج شده باشد.
7ـ پیر مرد یا پیر زن :
الف ـ گرفتن روزه برایش ممکن نباشد.
ب ـ گرفتن روزه برایش مشقت داشته باشد.
(اراکى/ 1758)
8ـ کسى که مرض عطاش دارد : (3)
الف ـ نمى تواند از خوردن آب خوددارى نماید.
ب ـ خوددارى برایش دشوار است.
(اراکى/ 1760)
9ـ زنى که نزدیک وضع حملش است و روزه گرفتن براى خودش یا بچه اش ضرر دارد.
(اراکى/ 1761)
10ـ کسى که بیمارى یا چشم (4) درد دارد :
الف ـ یقین دارد روزه برایش ضرر دارد.
ب ـ احتمال ضرر مى دهد توإم با خوف
11ـ زنى که بچه شیر مى دهد و شیر او کم است و روزه گرفتن براى خود او یا بچه اش ضرر دارد.
(اراکى/ 1762)
3- نوعى مرض است که انسان زیاد تشنه مى شود.
4- تحریر الوسیله, ج 1, ص 293)
5- تحریر الوسیله , ج 1, ص 293)
2ـ عده اى از گفته ى آنان یقین پیدا شود, بگویند ماه را دیده ایم و همچنین است هر چیزى که با آن پقین پیدا شود.
3ـ دو مرد عادل بگویند به شرط اینکه صفت ماه را بر خلاف یکدیگر نگویند (1) و شهادتشان خلاف واقع نباشد مثل اینکه بگویند داخل دائره ى ماه طرف افق بود.(2)
4ـ سى روز از اول شعبان بگذرد که بعد از آن اول ماه رمضان ثابت است و سى روز از اول رمضان بگذرد که بعد بواسطه آن اول ماه شوال ثابت مى شود.
(اراکى 1763/, امام 1730/)
5ـ حاکم شرع حکم کند که اول ماه است (3) .
1ـ اگر حاکم شرع حکم کند که اول ماه است کسى هم که تقلید او را نمى کند باید به حکم او عمل نماید ولى کسى که مى داند حاکم شرع اشتباه کرده نمى تواند به حکم او عمل نماید.
2ـ اول ماه با پیشگویى منجمین ثابت نمى شود ولى اگر انسان از گفته آنان یقین پیدا کند, باید به آن عمل نماید.
3ـ روزى را که انسان نمى داند آخر رمضان است یا اول شوال باید روزه بگیرد ولى اگر پیش از مغرب بفهمد که اول شوال است باید افطار کند.
4ـ اول ماه به تلگراف ثابت نمى شود مگر دو شهرى که از یکى به دیگرى تلگراف کرده اند نزدیک و یا هم افق باشند و انسان بداند که تلگراف آنها از روى حکم حاکم شرع یا شهادت دو مرد عادل بوده است.
بوده و دیگرى بگوید نبوده, به گفته آنان اول ماه ثابت مى شود.
2- اگر بر خلاف هم صفت ماه را بگویند و هیچ کس غیر از این دو نفر ماه را نبیند کفایت نمى کند.
3- جهت آگاهى بیشتر از مسائل ثبوت اول ماه به مجمع المسائل آیت الله گلپایگانى ج اول صفحه ى 261 ـ 264 مراجعه فرمایید.
2ـ مسافرى که بعد از ظهر به وطن یا به جایى که مى خواهد ده روز بماند, برسد.
3ـ مریضى که قبل از ظهر خوب شده و کارى که روزه را باطل مى کند انجام داده باشد.
4ـ مریضى که بعد از ظهر خوب شود.
5ـ زنى که بین روز از خون حیض یا نفاس پاک شود.
6ـ کافرى که در روز ماه مبارک رمضان مسلمان شود.
زکات فطره
نیست باید براى خودش و کسانى که نان خور او هستند, هر نفرى یک صاع که تقریباً سه کیلو, گندم یا جو یا خرما یا کشمش یا برنج یا ذرت و مانند اینها به مستحق بدهند و اگر پول یکى از اینها را هم بدهد کافى است.
شرایط وجوب زکات فطره
1ـ شخص عاقل باشد.
2ـ بالغ باشد.
3ـ هوشیار باشد.
4ـ آزاد باشد.
5ـ فقیر نباشد.
توضیح اینکه اگر کسب بچه ى نابالغ دارد یا فرزند دیوانه اى دارد باید فطره ى او را بدهد.
کسانى که زکات فطره ى آنها لازم است داده شود
1ـ خود انسان.
2ـ کسانى که نان خور او هستند.
3ـ کسانى که شب عید فطر نان خور او محسوب مى شوند:
کوچک باشد یا بزرگ
مسلمان باشد یا کافر
خرج آنها با او واجب باشد یا نباشد.
در شهر خود او باشند یا شهر دیگر.
تذکرات :
1ـ انسان باید زکات فطره را به قصد قربت و براى انجام فرمان خداوند عالم بدهد و موقعى که مى پردازد باید نیت دادن فطره کند.
2ـ مقدار زکات فطره : براى هر نفر یک صاع که تقریباً سه کیلوگرم است.
3ـ جنس زکات فطره : خوردنى و متعارف باشد مثل گندم ـ جو ـ خرما ـ کشمش ـ ذرت و مانند اینها و اگر پول یکى را بدهد کافى است.
4ـ وقت پرداخت از شب عید تا ظهر روز عید است و بهتر است در روز عید پرداخت شود. و اگر نماز عید مى خواند بنابر احتیاط واجب قبل از نماز پرداخت نماید یا کنار بگذارد.
5ـ فطره ى مهمانى که بعد از غروب شب عید فطر وارد مى شود بر صاحب خانه واجب نیست
اگر چه بیش از غروب او را دعوت کرده باشد و خانه ى او هم افطار کند.
کسانى که زکات فطره بر آنان واجب نیست
1ـ دیوانه (اگر نان خور دیگرى باشد باید او فطره اش را بدهد)
2ـ بچه (نان خور هر کس است باید او فطره ى آن بچه را بدهد)
3ـ بیهوش : (اگر نان خور دیگرى نباشد)
4ـ کافرى که بعد از غروب شب عید فطر مسلمان شده است (4)
5ـ فقیر
6ـ کسى که دیگرى باید فطره ى او را بدهد واجب نیست فطره ى خود را بدهد.
مصرف زکات فطره
1ـ فقیر ( کسى که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد)
2ـ مسکین : ( کسى که از فقیر بینواتر است)
3ـ کسى که از طرف امام یا نائب امام مإمور جمع آورى زکات است.
4ـ کفّارى که اگر زکات به آنها بدهند به اسلام مایل مى شوند.
5ـ خریدارى بنده ها و آزاد نمودن آنها.
6ـ فى سبیل الله امور خیریه , مسجد و ...
7ـ بدهکارى که نمى تواند قرض خود را بدهد.
8ـ ابن السبیل : مسافرى که در سفر درمانده است .(5)
تذکرات :
1ـ فقیرى که فطره به او مى دهند لازم نیست عادل باشد ولى احتیاط واجب آن است که به شرابخوار و کسى که آشکار معصیت کبیره مى کند فطره ندهند.
2ـ به کسى که فطره را در معصیت مصرف مى کند نباید فطره بدهند.
3ـ اگر فطره را کنار بگذارد , نمى تواند آن را براى خودش بردارد و مالى دیگر را براى فطره بگذارد.
4ـ کسیکه سیّد نیست نمى تواند به سیّد فطره بدهد حتّى اگر سیّدى نان خور او باشد نمى تواند فطره او را به سیّد دیگر بدهد.
1- مسلمانى که شیعه نبود و بعد از دیدن ماه شیعه شده باید زکات فطره را بپردازد.
2- اگر زکات به یکى از این هشت مصرف برسد کافى است ولى احتیاط واجب آن است که به فقراى شیعه بدهند.
ولى احتیاط مستحب آن است که به فقرإ شیعه بدهند.
1-پایههاى اسلام
2-فلسفه روزه
3-روزه آزمون اخلاص
4-روزه یاد آور قیامت
5-روزه زکات بدن
6-روزه سپر آتش
7-اهمیت روزه
9-روزه واقعى
10-برترین روزه
11-روزه چشم و گوش
12-روزه اعضا و جوارح
13-روزه ناقص
14-روزه بى ارزش
15-روزه و صبر
16-روزه و صدقه
17-پاداش روزه
18-جرعه نوشان بهشت
19-خوشا بحال روزه داران
20-مژده به روزهداران
21-شادى روزه دار
22-بهشت و باب روزهدارن
23-دعاى روزهداران
24-بهار مومنان
25-روزه مستحبى
26-روزه ماه رجب
27-روزه ماه شعبان
28-افطارى دادن(1)
29-افطارى دادن (2)
30-روزه خوارى
31-رمضان ماه خدا
32-رمضان ماه رحمت
33-فضیلت ماه رمضان
34-اهمیت ماه رمضان
35-قرآن و ماه رمضان
36-شب سرنوشتساز
37-برترى شب قدر
38-تقدیر اعمال
39-احیاء شب قدر
40-زکات فطره
ѕσкσтє7 |